میوانانی به قه‌دروقیمه‌تی ڤه‌ژین، به داخه‌وه كه ئێره ساردو سڕ ده‌بینن، نه‌تانزانیوه بارمان كرد؟ به‌ڵی گواستمانه‌وه چونكه ئێره چیتر بۆ هه‌وار له بار نه‌بوو. ئێستا‌و به به‌رده‌وامی ده‌توانن له بڵۆگی ڕۆندك، له‌و تازه هه‌واره هه‌نسك بده‌ن‌و ساتێكی خۆش له هه‌ر ڕابوردنێكتاندا به ژێر نمه هه‌ڵوه‌ریوه‌كانی به‌سه‌ر به‌رن. هه‌رواش ئومێد ده‌خوازم‌و هه‌ر ئه‌وه‌ش مه‌به‌ستی شین‌و پاپۆڕه‌ی ڕۆندكه.
له‌گه‌ڵ ڤه‌ژین ئه‌زموونێكی باشم بوو، به تایبه‌تیش تا ئه‌و ساتانه‌ی گیروگرفتی نه‌بوو. گیروگرفته‌كانی هه‌مه‌جۆر بوون، جارێك شێوه‌ڕێنوسی كوردی ده‌گۆڕین، جارێك ده‌قه‌كانی په‌خش نه‌ده‌كردن. هه‌ر جاره‌و كێشه‌یه‌ك. به چاكم زانی هه‌وار بگوازمه‌وه، ڤه‌ژینیش وه‌كو ئه‌رشیف هه‌ر بمێنێ بۆ هه‌موو ئه‌و ده‌قانه‌ی كه پێشتر نوسراون.
ڕۆندك درێژبوونه‌وه‌ی ڤه‌ژینه. ڕۆندك وێنایه‌كی تری ڤه‌ژینه بۆ ته‌عبیر له‌خۆ كردنه‌وه‌یه‌كی تری به‌رده‌وام.
گواستنه‌وه‌ی هه‌وار زۆرجاران ته‌عبیركردن نیه له خۆشی به قه‌د ئه‌وه‌ی ته‌عبیركردنه له پێویستی. هه‌موو پێویستیه‌كیش مه‌رج نیه بۆ خۆشی بێ، به‌ڵكو بۆ درێژه پێدانی ژیانه.
ڕۆندك بۆ كۆنه هه‌وار هه‌ڵناوه‌رێن، هه‌ڵوه‌رانیان ته‌عبیرێكی ئه‌به‌دی‌و ئاماده‌ن بۆ به‌رده‌وام بوون.
راى خوت بنووسه
ئای چه‌ند دڵخۆش ده‌بم كه له‌گه‌ڵ ڕه‌گی وشه‌دا ڕووده‌چم‌و باوه‌شه تاریكه‌كه‌ی ژێر گڵ به چڕنوكه تیژه‌كانم هه‌ڵده‌كێڵم‌و جارێكی تریش به ناخی ڕه‌گه باریكه‌كانا به‌ره‌و دونیای فراوانی گه‌ڵای وشه‌كان هه‌ڵده‌كشێمه‌وه، له وێوه بڕیار ده‌ده‌م ببم به چۆن به‌رهه‌مێك، له هه‌ر خانه‌یه‌ك له خانه‌كانی ئه‌و گه‌ڵایانه‌دا خیوه‌تگایه‌ك هه‌ڵده‌ده‌م‌و ده‌یانكه‌م به مه‌نزڵگای تام‌و بۆنه‌كان، یا ئه‌زموونگه‌ی قه‌ڵاچۆكردنی هه‌م‌و ئه‌و مشه‌خۆرانه‌ی سه‌رقاڵی خۆر هه‌ڵمژینن له گه‌ردنی ئه‌و په‌لوپۆیانه‌ی ڕوو له ئاسمانن، یا ئه‌و چاوگانه‌ی تا ئه‌مڕۆش ڕیزیان گرتووه‌و له سكونێكی كازیوه ئاسادا دێنه سه‌ر زه‌وی، ڕسته له دوای ڕسته مانا ده‌چڕن، سه‌ره‌تای گۆڕانێكی ترو زه‌مه‌نێكی تر له‌و ڕوچوونه‌دا ده‌سپێده‌كات.
راى خوت بنووسه
به‌ڕێزان له 10/10 ئه‌مه‌ی خواره‌وه‌م نوسیبوو، به‌ڵام وێب بڵاگه‌كه‌م لێی شێوابوو كوردی نوسینه‌كه‌ی به جوانی نه‌ده‌خوێند‌ه‌وه، ئێستا به حیساب چاكم كردووه، به هیوایه‌ی له‌مه‌ودوا ئاوه‌دانی بكه‌مه‌وه.
دراوسێیان، هه‌ڤاڵان، خوێنه‌رانی به قه‌دروقیمه‌ت.
(ماوه‌یه‌كه سه‌رم نه به ماڵه چۆڵه‌كه‌ی خۆم‌و نه به ماڵه ئاوه‌دانه‌كه‌ی ئێوه‌دا كردووه. له‌وانه‌یه بینیبێتان ماڵێكی چه‌ند ساردوسڕو بێ گه‌رم‌و گوڕی بوو. دیاربوو جێپێ‌و شوێنه‌واری پێداتێپه‌ڕینی كه‌سیشی پێوه دیار نه‌بوو. هه‌روا چه‌ندجارێكیش هه‌وڵم داوه له ده‌رگه‌ی دراوسێكان بده‌م ده‌روو‌م لێناكه‌نه‌وه. نازانم چی ڕووی داوه؟ ده‌بێ دراوسێكانم دڵڕه‌ق‌و نامۆ بووبن به كولتووری كورده‌واری‌و ڕێبواریش قبووڵ نه‌كه‌ن به مه‌نزڵگاو ده‌ڤه‌ری پاوانكراویان تێپه‌ڕ ببێت؟، خۆ من كلیلی پاوانه‌كانم پێبوو، لێ داخه‌كه‌م نامناسنه‌وه. ده‌بێ به سه‌ر دیوارێكا پاس بده‌م‌و له سه‌رو سۆراخی ئاشنایه‌تی خۆم بپێچمه‌وه، د‌مه‌وێ ئه‌مجاره بێمه‌وه‌و ملی كاروانی بڵۆگسپۆته‌كان بگرمه‌وه. ئیزنم بده‌ن هه‌ر دێمه‌وه ئیزنیشم نه‌ده‌ن هه‌ر دێمه‌وه).
راى خوت بنووسه
ئه‌مڕۆ 01/03/04 یاسای بنگه‌هی قۆناخی گواستنه‌وه‌ی ده‌سه‌ڵات له عراق ته‌وقیع كرا. ئه‌گه‌ر به‌راوردی بكه‌ین له‌گه‌ڵ ڕابردووی كوردو كوردوستان شتێكی باشه، پیرۆز بێ له گه‌لی كورد. ئه‌گه‌ر به‌راوردی بكه‌ین له‌گه‌ڵ خه‌ون‌و خواسته‌كانمان ئه‌وا هێشتا زۆری ماوه‌و ناچێته ئاستی ئاواته‌كانی مناڵێكی كورد. هه‌ڵبه‌ت ئه‌مه‌ش دوا مه‌نزڵ نیه، مه‌ترسیه‌كان هه‌ر به ڕێوه‌ن ئه‌گه‌ر كورد عاقڵ نه‌بن.
راى خوت بنووسه
بوون‌و هه‌ویه‌و ئومێد
له وه‌تی هه‌ستم به تۆ كردووه، تۆی كورد، تۆی مرۆڤ، تۆی ژێرده‌ست، تۆیه‌كی ماندوو كه‌ساس، تۆیه‌كی خه‌ون زل، له كۆمهڵێك وێنه‌دا به دیت ده‌كه‌م، هه‌موو وێنه‌كانیشت ئاڵۆزو لێڵن به‌ڵام هه‌رگیز له ته‌ماشاكردنیان تێر نابم. به‌ڵێ كۆمهڵێك وێنه، وێنه‌ی جه‌نگاوه‌رێكی نه‌به‌رد، وێنه‌ی ڕۆشنبیرێكی زیره‌ك، وێنه‌ی كرێكارێكی دڵسۆز، وێنه‌ی جوتیارێكی ماندوونه‌ناس، وێنه‌ی گه‌ڕیده‌یه‌كی كۆڵنه‌ده‌ر، وێنه‌ی سیاسه‌توانێكی قسه‌زان، وێنه‌ی دیندارێكی خواویست، وێنه‌ی ئازادیخوازێكی مرۆڤپه‌روه‌ر. ئه‌م وێنانه‌م هه‌موو بینین. وێنه‌ی بێوێنه بوون، وێنه‌یه‌ك بوون ته‌نها خۆم ده‌مبینین‌و ده‌یانبینم، ته‌نها خۆم گۆرانیان بۆ ده‌ڵێم‌و ده‌یانلاوێنمه‌وه. ته‌نها خۆم ده‌یانخه‌مه ناو ئه‌لبووم‌و له ناو كتێبخانه‌كه‌م شوێنی تایبه‌تیان بۆ ده‌كه‌مه‌وه، ته‌نها خۆم ماچیان ده‌كه‌م‌و له باوه‌شیان ده‌گرم. ته‌نها خۆم شانازیان پێوه ده‌كه‌م‌و باسیان ده‌كه‌م. ته‌نها خۆم ده‌زانم هه‌ن‌و له كوێ دامناون.
كه به سه‌ر ماڵه‌كه‌میان دادا، هه‌ر زوو بیرم بۆ وێنه‌كان چوو. شێوه‌ی دانانیان له ناو كتێبخانه‌دا هه‌ر له كتێب ده‌چوو. ئه‌گه‌ر ده‌ستیان لێ نه‌درێ نازانرێ داخۆ كتێبن یا ئه‌لبووم. زۆر له‌و شێوه دانانه په‌شیمان بوومه‌وه. هه‌ر له دڵی خۆمدا ده‌مگووت كێ ده‌ڵێ ئه‌گه‌ر وه‌كو كتێب دامنه‌نابان ده‌دۆزرانه‌وه؟ چونكه ئه‌وان هه‌ر له كتێب ده‌گه‌ڕێن، گومانم نه‌ما كه ده‌یاندۆزنه‌وه. پێ به پۆستاڵه‌كان به پاڵدانێكی منی كه‌نه‌فت‌و ماندوو عاشقی وێنه‌كان ڕێگای چوونه ژووره‌وه‌یان واری كردوو به شه‌په شه‌پ هه‌ڵیان كوتایه ژووره‌وه. مافوورو دووگورده به نوێژه‌كانیان هه‌موو بێ نوێژ كردن. به قۆنداغه تفه‌نگه‌كانیان هه‌موو شته ساغه‌كانیان ده‌شكاند. به ده‌ستی پیس‌و دڵی ڕه‌شیان گومانیان له هه‌موو شتێك ده‌كرد، له گه‌ڵ بچووكترین گوماندا هه‌ر شتێك له پێوه بوایه تێك‌و پێكیان ده‌شكاند، هه‌موو شته‌كان ده‌بوایه بپوكێنه‌وه. كه مناڵی سه‌ر لانكه‌كه له چریكه‌ی ده‌داو به ترسێكی زۆره‌وه چاوی ده‌بڕیه ئه‌و ده‌موچاوه نه‌دیوو نه‌ناس‌و نامۆیانه چریكه‌ی گه‌وره‌ترو به ترس تر ده‌كرد، بۆیه چاوم لێبوو كه سه‌ربازه‌كه ده‌ستی ڕه‌شی ده‌نایه سه‌ر ده‌می‌و ده‌یوست بێ ده‌نگی بكات. نوێنه‌كانیان په‌رت‌و بڵاوه پێكرد، منیش ته‌نها پاڕانه‌وه‌ی ئه‌وه‌م بوو نه‌چنه ژووری سه‌ره‌وه. به‌ڵام ئه‌وه‌ی كه فه‌رمانی ده‌رده‌كردن بۆخۆی دوو سه‌ربازی لێوڕه‌شی ددانسپی چاوزه‌قی بانگ كردن، به دوای خۆی دان بۆ ئه‌وێ، بۆ ژووری حه‌ڕام. ژووری وێنه‌كان، ئه‌و وێنانه‌ی كه خۆیشیان وه‌كو وێنه نایانناسن. ئه‌وان له وێنه ناترسن، ئه‌وان له ئاشكرابوونیان ده‌ترسن. له به‌رز فڕینیان ده‌ترسن. له شه‌رعیه‌تیان ده‌ترسن. كتێب كتێب هه‌ڵی ده‌گرتن‌و ته‌ماشای ده‌كردن. دوای تێڕامانێكی ورد به‌سه‌ر شانی خۆیدا هه‌ڵی ده‌دان‌و ئاودیوی ده‌كردن. ده‌مبینین چۆن ده‌كه‌و‌تنه سه‌ر زه‌وی. هه‌ندێكیان سه‌روسه‌ر ده‌كه‌و‌تن‌و ده‌نگی ته‌قینی جومگه‌كانی بڕبڕه‌ی پشتیان ده‌هات. هه‌ندێكیان به‌سه‌ر ده‌مدا ده‌كه‌و‌تن‌و، نقه‌یان لێوه نه‌ده‌هات. هه‌ندێكیشیان ده‌چه‌قین‌و قیت‌و قیت له‌سه‌ر پێ ده‌وه‌ستان، به‌ڵام ئه‌و سه‌ربازه‌ی له دواوه چاودێری ئه‌وانی دی ده‌كرد به سه‌ره پێنێك به‌سه‌ر ده‌میدا ده‌خستنه‌وه. ئه‌وێ پڕببوو له ناڵه‌و هاواریان، من زۆر ئاگام له بێ حورمه‌تكردنیان نه‌بوو، له‌به‌ر بیركردنه‌وه له وێنه‌كان، خۆزگه‌ی ئه‌وه‌م ده‌خواست سڕه‌یان نه‌گاتێ‌و هه‌ر به نه‌ناسراوی بمێننه‌وه. چونكه له‌وه ده‌ترسام ئه‌گه‌ر ئاشكراش ببن كه‌س ئاوڕ له بێ حورمه‌تبوونیان نه‌داته‌وه. سره‌ی یه‌كه‌م ئه‌لبووم هات‌و یه‌كه‌م لاپه‌ڕه‌ی خسته ناو په‌نجه‌كانی‌و به زه‌رده‌خه‌نه‌یه‌كی پڕ له قین‌و به تیله‌چاوێكی پڕ له هه‌ڕه‌شه ته‌ماشایه‌كی كردم. به خێرایی ئه‌وانی تریشی خستنه سه‌ر ده‌ستی‌و هیچیانی فڕێ نه‌دا. چاوه‌ڕێی كاردانه‌وه‌یه‌كی پڕ مه‌ترسیم ده‌كرد. دڵم به شێوه‌یه‌كی سه‌رنجڕاكێش لێی ده‌داو ده‌مه‌ویست خۆم ئارام بكه‌مه‌وه نه‌بادا گوێی له ته‌په‌ی دڵم بێت‌و وا هه‌ست بكات ده‌ترسێم. قوڕگم هێنده وشك بووبوو تفم بۆ قووت نه‌ده‌درایه‌وه. ئه‌لبومه‌كانی دایه ده‌ست یارمه‌تی ده‌ره‌كه‌ی‌و ده‌یویست ده‌ست بۆ چاوه‌ی سه‌ره‌وه‌ی دۆڵابه‌كه ببات به‌ڵام ده‌ستی پێنه‌ده‌گه‌یشت. بۆیه هه‌ر خێرا هه‌ندێ كتێبی گه‌وره‌ی له‌سه‌ر یه‌ك كۆكودنه‌وه‌و به پۆستاڵه چڵكناویه‌كه‌ی چووه سه‌ریان‌و ته‌ماشای كتێبه‌كانی تری ده‌كرد. چیڕه‌ی پشتم ده‌هات، تا ده‌هات هه‌ناسه‌م زیاتر سوار ده‌بوو. هه‌موو قوڕساییه‌كه‌ی ئه‌و له‌سه‌ر پشتی من بوو. كتێبی شه‌ڕه‌فخانم ده‌دیت ڕاسته‌وخۆ له ژێر پۆستاڵه‌كه‌یدا نقه‌ی ده‌هات. له‌و چركه‌ساته‌دا هه‌موو شه‌ڕه ناوخۆییه‌كانی ڕاده‌گرتن‌و هه‌موو هێزیان كۆده‌كرده‌وه بۆ ئه‌وه‌ی به‌رگه‌ی ئه‌و قورساییه نامۆیه بگرن. هاواری هه‌مبانه بۆرینه په‌رده‌ی گوێی ده‌ته‌قاندم، سه‌رسامی گرتبوومی كه ئه‌وان گوێیان له‌و هاواره پڕ چریكه‌یه نه‌ده‌بوو. له ژێر شه‌ڕه‌فنامه‌دا ده‌مووچاوی سوور هه‌ڵگه‌ڕابوو، شه‌ڕه‌فنامه‌ش پێی ده‌گووت هاوار مه‌كه ئه‌ی ئه‌وه نیه نایه‌ڵم گراناییه‌كه زۆر بكه‌وێته سه‌ر تۆ. تۆزێ ئارام بگره هیچمان لێ نایێ. به‌ڵام له ژێره‌وه‌ی ئه‌وانیش مێژووی ئه‌ده‌بی كوردیم ده‌بینی چاوی پڕبوون له فرمێسك‌و شێخ ڕه‌زا جوێنی ده‌دان، گۆرانیش زه‌می ماككارتی ده‌كرد‌و قانیعیش په‌یمانی سه‌عدئابادی بۆ شه‌ڕه‌فخان باس ده‌كرد، ناڵیش ده‌بوو به به‌رق‌و هه‌ڕه‌شه‌ی له ناحه‌زان ده‌كرد، حاجیش له ناو وه‌سفدا نقوم ده‌بوو خانیش نامه‌ی تازه ڕێككه‌وتنێكی تری بۆ زیندووكردنه‌وه‌ی زین‌و مه‌م داده‌ڕشت. (احیاء علوم الدین)یشم بینی له ژێری ژێره‌وه بوو كوردی ده‌خستنه ڕێزی گێل‌و وێل‌و بێ ماریفه‌ت‌و هه‌موو ئه‌وانه‌ش كه نه ئه‌قڵیان هه‌یه‌و نه گه‌وره‌ییشیان تیادایه. ( ڕوح البیان)ی (البرسوی)یشم بینی باسی مناڵه‌كانی ئه‌و جنۆكانه‌ی بۆ شه‌ڕه‌فخان ده‌گێڕایه‌وه كه چۆن له بارودۆخێكی نائاسایی‌و سه‌رماوسۆڵه‌ی زستاندا له ناوچه‌یه‌كی شاخاویدا له دایك بوون، گله‌یی ئه‌وه‌ی لێده‌كرد كه ئه‌و ڕاستیه‌ی له شه‌ڕه‌فنامه‌دا نه‌نوسیوه‌ته‌وه. له ناو هه‌ناوی ئه‌و ڕوداوانه‌دا ده‌كوڵام. له‌سه‌رگه‌رمی ئه‌و گفتوگۆیانه‌دا خۆم له‌بیر چووبووه‌وه. له‌گه‌ڵ ( ولك تعال)دا ڕاچڵه‌كیم‌و بینیم دار حه‌یزه‌رانه‌كه‌ی به ده‌ستێك له لاته‌نیشتی لاقه‌كه‌ی ده‌دات‌و گوتی (ها كاكه كل الصور عندی، لگیتهم كلهم.. كل تعبك راح هدر.. هناك صورة واحدة بقیناها الك، تگدر تتمتع بها بقیة حیاتك) بێده‌نگ بووم‌‌و نقه‌م لێوه نه‌هات. دیسان گوتی( ولك تعال جیب هویتك) گوتم: هه‌ویه‌م نیه، هه‌موویانت برد. له‌گه‌ڵ ئه‌و قسه‌‌یه‌م دایه قاقای پێكه‌نین‌و گوتی(جماعة سامعین؟ راح ناخذهم) له‌گه‌ڵ ئه‌و قسه زلانه‌ی، له‌سه‌ر كتێبه‌كان هاته خواره‌وه‌و به‌ره‌و لای من هات، بۆ ماوه‌یه‌ك له نێو چاوه‌كانی منی ده‌ڕوانی، هه‌موو لایه‌ك ته‌ماشای ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ی ئه‌ویان ده‌كرد، ده‌تگووت چاوه‌ڕێی شتێكیان ده‌كرد، چاوه‌ڕێی ڕووداوێكیان ده‌كرد، له ناڵه‌ی كتێبه‌كان‌و بێده‌نگی وێنه‌كان به‌ده‌ر هیچی ترم نه‌ده‌بیست. به لموزێكی به‌رزه‌وه گووتی (راح ناخذهم) ڕووی كرده پیاوه‌كانی‌و گووتی (یلا رجالة تحركو) هه‌موویان به خێرایی بروسكه‌و هه‌ر‌یه‌ك به لایه‌ك‌دا بۆی ده‌رچوو. له ناو ئه‌و وێرانكاریه‌دا داحه‌په‌سابووم. كه سه‌رم به‌رز كرده‌وه له مێژ بوو لاپه‌ڕه‌یه‌كم له پشت كتێبه‌كان هه‌ڵواسیبوو، له كۆنی‌دا ڕووزه‌رد بووبوو. نوسینه‌كه‌ی زۆر به زه‌حمه‌ت دیاربوو، كه لێی نزیك بوومه‌وه، له ژێره‌وه وشه‌ی دڵدارم بینی، كه زیاتر چوومه پێش باشتر توانیم بخوێنمه‌وه. كه گوێم ڕاگرتن، سروودی ئه‌ی ڕه‌قیب به ئاوازێكی كزوو داماو له گوێچكه‌م‌دا ده‌زرنگایه‌وه. له مه‌ستی ئه‌و ئاوازه نه‌مره‌دا قسه‌ی ئه‌و تاوانباره‌م هاته‌وه بیر (هناك صوره واحدة بقیناها الك، تگدرتتمتع بها بقیة حیاتك) كه بۆ لای شوێنی به‌تاڵی كتێبه‌كان چووم ، یه‌ك وێنه له‌وێ به ته‌نیا مابوو ئه‌ویش وێنه‌ی لادێییه‌ك بوو، له‌ناو كه‌لا‌وه‌كه‌یدا له‌سه‌ر چۆك دانیشتبوو ده‌ستی خستبووه ژێر چه‌ناگه‌یی‌و ڕووی له هه‌موو ئه‌و خانوانه بوو كه خاپوور ببوون‌و به‌سه‌ر یه‌ك‌دا ڕمابوون.
راى خوت بنووسه
